رقابت‌های قهرمانی دریفت حرفه‌ای فرمول دریفت (Formula D Pro Championship) بالاترین سطح مسابقات دریفت در آمریکا است که امسال، پانزدهمین دوره‌ آن برگزار خواهد شد. به‌طور کلی فرمول دریفت آمریکا در پنج سری مختلف در طول سال برگزار می‌شود که رده‌ی حرفه‌ای (Pro) مهم‌ترین و جذاب‌ترین آن‌ها است. فرمول دریفت به جذابیت و سطح مسابقات حرفه‌ای دریفت ژاپن موسوم به گرن‌پری D1 یا به اختصار D1GP نمی‌رسد؛ ولی به‌ دلیل گسترش آن در کشورهای مختلف، پوشش گسترده‌تر مسابقات و البته الهام گرفتن از قوانین D1GP، از محبوبیت خاصی برخوردار است. مسابقات رسمی دریفت در دهه‌ی اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است و در کشورهای مختلف رانندگان بسیاری به‌صورت حرفه‌ای در این رشته‌ی جذاب فعال هستند.

فرمولا دریفت ایران

رقابت‌ فرمولا دریفت ایران نیز به شکل کاملاً داخلی برگزار می‌شود. قوانین این مسابقات بر اساس قوانین فرمول دریفت آمریکا است؛ اما در بیشتر بخش‌ها بر اساس نظر مقامات فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی تغییرات لازمه در آن لحاظ شده است. درواقع فرمول دریفت که در کشورهای دیگر نیز برگزار می‌شود، با فرمولا دریفت داخلی ایران هیچ ارتباط رسمی ندارد. با این‌حال رانندگان دریفت بااستعدادی در کشور وجود دارند که اخیراً در مسابقات خارج از کشور نیز (به‌صورت شخصی یا با حمایت فدراسیون) شرکت داشته‌اند.

یکی از سخت‌ترین مفاهیم موجود در رقابت‌های دریفت که بیشتر افراد اطلاع کامل از آن‌ها ندارند، درک قوانین و شیوه‌ی امتیازدهی داوران به رانندگان است. به‌طور کلی شرکت‌کنندگان در دو مرحله‌ی امتیازگیری فردی و دریفت همزمان دو خودرو با قضاوت سه داور همراه می‌شوند. در ادامه‌ی این مقاله با قوانین فرمول دریفت آمریکا آشنا خواهید شد. امید است با اطلاع بیشتر افراد از قوانین مسابقات حرفه‌ای جهانی دریفت، گامی مثبت در جهت برگزاری اصولی‌تر رقابت‌های دریفت در ایران برداشته باشیم.

نقاط و ناحیه‌های کاهش فاصله

منظور از «کاهش فاصله» در قالب نقطه و ناحیه (Clipping Points  & Zones) عبور خودرو از کنار نقطه و ناحیه‌ی مشخصی با توجه به موانع کار گذاشته‌شده در پیست است که بخش مهمی از فرمول دریفت و امتیازدهی داوران را تشکیل می‌دهد. «نقطه‌ی کاهش فاصله» که در پیست‌های مختلف متفاوت است، معمولاً در داخلی‌ترین بخش هر پیچ (ایپکس ، Apex) قرار دارد. به دلیل آنکه این نقاط در بخش داخلی پیچ قرار گرفته‌اند، اغلب با عنوان «نقاط کاهش فاصله داخل پیچ» شناخته می‌شوند.

«ناحیه کاهش فاصله» در پیست‌های مختلف در اندازه‌های متفاوت است و شروع و پایان مشخص دارد. ناحیه کاهش فاصله همیشه در بخش خارجی پیچ‌ها قرار دارد که به همین دلیل با عنوان «ناحیه کاهش فاصله خارجی» نیز تعریف می‌شود.

نحوه‌ی امتیازدهی داوران در مرحله‌ی فردی

با آشنایی نقاط و ناحیه‌های کاهش فاصله، به مرحله‌ی بعد و درک امتیازدهی داوران می‌رسیم. قبل از هرچیزی باید ذکر شود که مسابقه سه داور دارد که هر کدام وظیفه‌ی مشخص دارند. هر کدام از این سه داور باید مسیر، زاویه و روان و جذاب بودن یا به‌اصطلاح «استایل» دریفت هر راننده را قضاوت کنند. هر داور کاملاً در بخش مربوط به خود امتیازهی می‌کند و داوران نباید در بخش‌های یکدیگر ورود پیدا کنند.

داوری که قضاوت مسیر دریفت را بر عهده دارد، به نزدیکی خودرو به موانع مشخص توجه می‌کند. درواقع جلوی خودرو باید تا جای ممکن و بدون برخورد به «نقاط کاهش فاصله» و بخش عقب آن به «ناحیه کاهش فاصله» نزدیک باشد. برای سهولت در قضاوت مسیر دریفت خودرو، در کنار «نقاط کاهش فاصله» سه خط زرد رنگ روی جاده ترسیم شده است. در صورت لمس دماغه خودرو با مانع نقطه کاهش فاصله (بدون تکان خوردگی زیاد)، نهایت امتیاز ممکن به راننده داده می‌شود. قوانین دقیق امتیازگیری در این ناحیه در جلسه‌ی رانندگان قبل از هر مسابقه به‌صورت مفصل توضیح داده می‌شود.

داور زاویه‌ی دریفت، به زاویه خودرو و حرکت آن در ناحیه‌ کاهش فاصله، نقطه کاهش فاصله و بخش پایانی ناحیه‌ کاهش فاصله که لمس خودرو مجاز است، توجه می‌کند. در صورت حفظ زاویه‌ی بالای خودرو از آغاز تا پایان پیچ و بدون کاهش سرعت قابل توجه، بیشترین امتیاز ممکن به راننده داده می‌شود.

داوری بخش استایل یکی از مشکل‌‌سازترین بخش‌های رقابت‌های دریفت است. داوران این بخش به نحوه‌ی شروع دریفت، تغییر زاویه‌ی بین پیچ‌ها و روان بودن و تهاجمی بودن دریفت راننده توجه دارند. رانندگان باید از آغاز تا پایان دریفت خود بدون مشکل در سرعت، ترمزگیری و زاویه کاملاً روان رانندگی کنند. در کنار روان بودن دریفت، هر راننده باید تهاجمی‌ترین رانندگی خود را به نمایش بگذارد. تهاجمی بودن دریفت راننده از طریق هرزگردی بیشتر خودرو در بخش‌های مشخص شده‌ی پیست مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

نحوه‌ی امتیازدهی در دریفت همزمان دو خودرو

بدون شک جذاب‌ترین بخش مسابقات این رشته، دریفت دو خودرو همزمان در کنار هم است. تماشای دریفت دو خودرو با سرعت‌های بالا که فقط چند سانتی‌متر باهم فاصله دارند، هر بیننده‌ای را جذب این موتوراسپرت در حال رشد می‌کند. بزرگ‌ترین سؤالی که در این بخش از مسابقات دریفت به وجود می‌آید، نحوه‌ی امتیازدهی به دو خودرو است.

آیا سه داور همزمان دریفت دو خودرو را قضاوت می‌کنند؟

در دریفت همزمان دو خودرو یا اصطلاحاً تَندم دریفت (Tandem)، رانندگان به دو بخش خودروی لید یا جلو (Lead) و خودروی دنبال‌کننده یا چِیس (Chase) طبقه‌بندی می‌شوند. خودروی جلو همانند دور امتیازگیری، باید به‌دنبال کسب حداکثر امتیاز دور فردی (۱۰۰ امتیاز) باشد. خودروی دنبال‌کننده باید با حفظ کمترین فاصله‌ی ممکن با خودروی جلو، مسیر، زاویه و استایل آن را کپی کند.

تندم دریفت در دو مرحله برگزار می‌شود تا هر راننده فرصت جایگاه دنبال‌کننده را پیدا کند. داوران در این مرحله عملکرد هر خودرو را به‌عنوان خودروی جلو و خودروی دنبال‌کننده درنظر می‌گیرند و برنده‌ را اعلام می‌کنند. اگر راننده هم در قالب خودروی جلو و هم خودروی دنبال‌کننده عملکرد بهتری داشته باشد، پیروز نهایی خواهد بود. در صورت برابر بودن دو راننده در هر دو مرحله، داوران دستور اجرای دوباره (One More Time) یا به‌اختصار OMT می‌دهند. البته اجرای دوباره فقط در صورت نظر دو داور و بیشتر لحاظ می‌شود. به‌عنوان مثال اگر دو داور دستور OMT بدهند یا یک داور OMT و دو داور دیگر هر کدام یک راننده را بهتر انتخاب کنند، تندم دریفت دوباره برگزار می‌شود.

نکته‌ی مهم دیگر اشتباه رانندگی مانند انحراف از مسیر است. اگر خودرو در حین تندم دریفت منحرف شود، داوران به خودرویی که مسیر دریفت را کامل طی کرده است، امتیاز بیشتر خواهند داد.

برخورد خودروها در دریفت همزمان

به‌طور کلی در فرمول دریفت تا جایی که مشکلی در دریفت هر راننده ایجاد نکند، برخورد خودروها مجاز است. البته داوران حتی در صورت عدم مشکل در تندم دریفت، خودرویی که مشکل اصلی را ایجاد کرده است در امتیازدهی جریمه می‌کنند. به‌عنوان مثال اگر خودروی جلو در ناحیه‌ کاهش فاصله به‌منظور عدم برخورد با موانع سرعت خود را به‌طور قابل توجه کم کند و خودروی دنبال‌کننده به دلیل فاصله‌ی بسیار نزدیک و با وجود زاویه‌ی مناسب فرصت ترمزگیری نداشته باشد، مقصر اصلی خودروی جلو محسوب می‌شود.

فصل ۲۰۱۸ رقابت‌های قهرمانی حرفه‌ای فرمول دریفت از جمعه، ۱۷ فروردین سال جاری در کالیفرنیا آغاز خواهد شد. ۲۴ راننده (تا به‌ امروز) با ملیت‌های مختلف در ۸ مرحله‌ برای کسب عنوان قهرمان فرمول دریفت به رقابت خواهند پرداخت.هومن رحیمی، دریفتر ایرانی-آمریکایی با خودروی نیسان 350Z خود که به پیشرانه‌ی LS7 مجهز شده است، امسال در سری Pro2 (یک سطح پایین‌تر از سری Pro و حرفه‌ای) شرکت خواهد کرد.

امیداواریم با خواندن این مطلب، درک بهتری از امتیازدهی داوران در رقابت‌های معتبر جهانی کسب کرده باشید. لازم به ذکر  است که قوانین دریفت حرفه‌ای D1GP ژاپن کمی تفاوت دارد. آیا با پوشش رقابت‌های فرمول دریفت حرفه‌ای آمریکا در زومیت موافق هستید؟ لطفا دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.